Trang 20
Sau khi học xong bài này, em sẽ:
Phân tích được ứng dụng công nghệ sinh học trong phát hiện nhanh virus gây bệnh cây trồng và trong sản xuất chế phẩm vi sinh phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng.
Vi sinh trừ sâu
VỚI HÀNG TỈ VI SINH VẬT VÀ NẤM KHUẨN CÓ LỢI
HIỆU QUẢ VƯỢT TRỘI ĐẶC TRỊ
Nhện đỏ, rầy, rệp, tuyến trùng, sùng đất, sâu, bọ, côn trùng chích hút,...
THUỐC TRỪ SÂU VI SINH THẾ HỆ MỚI
100% SẠCH VÀ AN TOÀN
Câu hỏi
Công nghệ sinh học có vai trò như thế nào trong bảo vệ thực vật? Những loại chế phẩm bảo vệ thực vật nào được sản xuất bằng công nghệ sinh học? Chúng có ưu và nhược điểm gì?
I – ỨNG DỤNG TRONG PHÁT HIỆN NHANH VIRUS HẠI CÂY TRỒNG
Trong quá trình sinh trưởng và phát triển, cây trồng thường bị các loại dịch hại làm ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng nông sản. Đặc biệt, các bệnh do virus gây ra cực kì khó kiểm soát, nếu bị nặng thì phải bỏ hoang đất trên 5 năm để hạn chế sự lây lan. Vì vậy, việc phát hiện nhanh các loại bệnh gây hại cho cây trồng là vấn đề ưu tiên hàng đầu trong công tác phòng trừ và chăm sóc cây trồng, giúp ngăn chặn và giảm thiểu tối đa tổn thất do bệnh hại gây ra.
Nhờ ứng dụng công nghệ sinh học, rất nhiều loại virus gây bệnh cho cây trồng đã được phát hiện kịp thời.
Trang 21
Khám phá
Quan sát Hình 4.1, mô tả quy trình phát hiện nhanh virus gây bệnh cho cây trồng.
Mẫu thực vật
Tách chiết RNA tổng số
Tổng hợp cDNA từ RNA
cDNA được khuếch đại bằng phản ứng PCR
Điện di kiểm tra sản phẩm PCR
Hình 4.1. Quy trình phát hiện virus gây bệnh trên cây trồng
Thông tin bổ sung
- cDNA (Complementary DNA): là phân tử DNA bổ sung được tổng hợp từ RNA nhờ quá trình phiên mã ngược.
- PCR (Polymerase Chain Reaction): là kĩ thuật được sử dụng để nhân bản DNA hoặc đoạn DNA theo mong muốn.
Kết nối năng lực
Sử dụng internet, sách, báo,... đề tim hiểu về một số thành tựu ứng dụng công nghệ sinh học phát hiện nhanh virus gây hại ngoài cơ thể sống, làm tăng số lượng DNA ban đầu cây trồng.
II – ỨNG DỤNG TRONG SẢN XUẤT CHẾ PHẨM VI SINH VẬT PHÒNG TRỪ SÂU, BỆNH HẠI CÂY TRỒNG
1. Khái niệm
Chế phẩm vi sinh vật phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng là những chế phẩm có chứa vi sinh vật (có thể là vi khuẩn, virus hoặc tuyến trùng) thường ở dạng tiềm sinh là các bào tử hoặc nang, có thể tồn tại lâu dài trong điều kiện sống không thuận lợi. Những chế phẩm này có khả năng phòng trừ các loại sâu, bệnh hại cây trồng nhưng an toàn với con người, động vật và môi trường.
Một số loại vi sinh vật được sử dụng phổ biến để sản xuất chế phẩm vi sinh vật phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng như vi khuẩn Bacillus thuringiensis, nấm Steptomyces avermitilis, nấm Trichoderma, virus nhân đa diện Nucleo polyhedrosis virus (NPV).
Kết nối năng lực
Sử dụng internet, sách, báo,... để tìm hiểu về thành phần của một số loại chế phẩm vi sinh vật và cơ chế phòng trừ sâu, bệnh hại của chúng.
Trang 22
2. Quy trình sản xuất
Mỗi loại chế phẩm vi sinh vật khác nhau có quy trình sản xuất khác nhau. Tuy nhiên, chúng đều có các bước cơ bản sau (Hình 4.2):
| Bước 1 Phân lập, tuyển chọn các chủng vi sinh vật có khả năng phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng. | Bước 2 Nhân sinh khối các chủng vi sinh vật trong môi trưởng và điều kiện thích hợp. | Bước 3 Phối trộn với cơ chất thích hợp để tạo chế phẩm. | Bước 4 Đóng gói hoặc đóng chai, bảo quản và sử dụng. |
Hình 4.2. Quy trình sản xuất chế phẩm vi sinh vật phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng
Kết nối năng lực
Sử dụng intemet, sách, báo,... để tìm hiểu về quy trình sản xuất, sử dụng và bảo quản một số loại chế phẩm vi sinh vật phổ biến để phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng.
3. Ưu, nhược điểm của chế phẩm vi sinh vật
a) Ưu điểm
– Chế phẩm vi sinh vật có hiệu quả phòng trừ lâu dài, đặc biệt có thể hạn chế hiện tượng kháng thuốc của sâu, bệnh hại và tạo ra nông sản sạch, an toàn.
– Các chế phẩm vi sinh vật hầu như không gây hại cho người và các sinh vật có ích nên vẫn đảm bảo sự cân bằng sinh học trong tự nhiên, đồng thời ít để lại dư lượng độc trên nông sản và thời gian cách li ngắn, do đó an toàn với sức khoẻ con người và môi trường.
b) Nhược điểm
– Chế phẩm vi sinh vật thường có hiệu quả chậm hơn và giá thành cao hơn so với thuốc trừ sâu hoá học.
– Do có chứa các vi sinh vật sống nên chế phẩm vi sinh vật yêu cầu bảo quản khắt khe hơn so với thuốc trừ sâu hóa học.
Luyện tập
1. Trình bày quy trình phát hiện nhanh một loại virus gây bệnh cho cây trồng.
2. Mô tả quy trình sản xuất chế phẩm vi khuẩn phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng.
Vận dụng
1. Hãy trao đổi với người thân, bạn bè về ưu điểm của chế phẩm vi sinh vật phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng.
2. Mô tả quy trình bảo quản, sử dụng một số chế phẩm vi sinh vật phòng trừ sâu, bệnh hại cây trồng đang được sử dụng ở gia đình, địa phương em.
