(Trang 26)
| Yêu cầu cần đạt – Nhận biết được đặc điềm trang trí hình tròn. – Lựa chọn được hoạ tiết và biết cách sắp xếp các hoạ tiết trong trang trí hình tròn. – Biết sử dụng chất liệu trong thực hành phác thảo trang trí hình tròn. – Có kĩ năng trao đổi, thực hành và giải quyết vấn đề trong thực hành, sáng tạo. – Cảm nhận được vẻ đẹp của sản phầm; biết trân trọng, giữ gìn sản phầm và có ý thức trang trí chúng đẹp hơn. |
Ghép gốm và gạch men trang trí tường. Nguồn: Shutterstock
(Trang 27)
QUAN SÁT VÀ NHẬN THỨC
1. Tìm hiều một số hình thức trang trí hình tròn
Quan sát một số hình ảnh và thảo luận về hình thức trang trí hình tròn.
|
Trang trí bánh sinh nhật hình tròn (1) |
Trang trí đèn trần hình tròn (2) |
 | |
|
Trang trí mái vòm tròn và hoạ tiết hình tròn trên cửa sổ (4) | |
(1), (2), (3), (4) Nguồn: Shutterstock
(Trang 28)
|
Trang trí hoa văn trên ngói đất nung thời Trần (1) |
Trang trí hoa văn hoa lá trên nắp gốm hoa nâu thời Lý – Trần (2) |
|
Trang trí hình tròn trên túi xách (3) |
Trang trí trên đĩa sơn mài hình tròn (4) |
- Trình bày một số hình thức trang trí trong cuộc sống.
- Nêu vai trò của trang trí trong đời sống xã hội.
GHI NHỚ
Mẫu trang trí hình tròn có thề ứng dụng trong trang trí gạch lát sàn, thảm, khăn quàng, logo, đĩa, tách,... và các công trình trang trí kiến trúc, đồ vật và nội thất phục vụ đời sống.
(1) Nguồn: Bảo tàng Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh; (2) Nguồn: Bảo tàng Lịch sử Quốc gia; (3) Nguồn: Shutterstock; (4) Nguồn: Bửu Sinh
(Trang 29)
2. Hoà sắc trong trang trí
Trang trí hình tròn hoà sắc nóng
Trang trí hình tròn hoà sắc lạnh
GHI NHỚ
Hoà sắc trong trang trí là sự sắp xếp các mảng màu cạnh nhau nhằm đạt được một tổng hoà chung, thống nhất và hài hoà về sắc độ.
(Trang 30)
3. Một số quy tắc cơ bản trong trang trí hình tròn
– Quy tắc đối xứng: Điềm nhấn nằm ở trung tâm hình tròn. Hoạ tiết ở trung tâm lớn và nổi bật hơn các hoạ tiết bên ngoài.
Đối xứng qua tâm
Đối xứng qua trục
(Trang 31)
– Quy tắc lặp lại: Thể hiện 4 phía khu vực trung tâm, 4 góc hay 4 đường chéo trong hình tròn đều có hoạ tiết giống nhau.
– Quy tắc đảo ngược hoặc xoay chiều: Các hoạ tiết được bố trí theo hướng ngược chiều nhau trong trang trí hinh tròn
(Trang 32)
- Quy tắc xen kẽ: Thể hiện sự phân bồ các hoạ tiết qua đường trục hoặc qua đường chéo trong hình tròn.
- Quy tắc bất đăng đối: Thể hiện sự sắp xếp hoạ tiết tự do, không tuân theo quy luật. Điểm nhấn không nhất thiết ở tâm hình tròn nhưng cần rõ ràng trong nhóm hình, có nhóm chính, phụ.
(Trang 33)
- Quy tắc chồng hình: Hoạ tiết này chồng lên một hoạ tiết khác, chỗ giao nhau tạo thành hình hay mảng mới và tạo nên các không gian liên kết. Đây là quy tắc đặc trưng nhất trong trang trí hình tròn.
Căn cứ các thông tin ở trên hãy phân tích và chỉ ra các quy tắc cơ bản trong trang trí hình tròn ở mỗi hình minh hoạ.
4. Hoạ tiết trong trang trí hình tròn
– Hoạ tiết trang trí là hình vẽ đã được cách điệu từ hoa, lá, người, động vật, hình thể,... có đường nét cụ thề, dứt khoát và được sáng tạo theo lối vẽ đặc trưng, đơn giản hoá của trang trí.
– Cách điệu là sự chắt lọc từ đường nét, hình thể đặc trưng nhất của một đối tượng có thật, được chỉnh sửa, thêm bớt chi tiết, màu sắc và cường điệu hoá đề đạt đến mức tượng trưng.
Hoạ tiết hoa lá được cách điệu và ứng dụng trong trang trí
(Trang 34)
Hoa lá được vẽ lại từ thực tế. Nguồn: Lê Thuỳ Dương
Hoa lá được vẽ và cách điệu thành hoạ tiết trang trí. Nguồn: Trần Thị Tuyết Nhung
Nêu vai trò của hoạ tiết cách điệu trong trang trí.
GHI NHỚ
Hoạ tiết trang trí đóng vai trò quan trọng trong việc sắp xếp, sáng tạo mảng, khối, hình, nét, màu sắc của bố cục trang trí. Các hoạ tiết đơn lẻ có thể kết hợp thành nhóm hoạ tiết sử dụng trong bố cục trang trí hoặc tác phẩm nghệ thuật.
(Trang 35)
LUYỆN TẬP VÀ SÁNG TẠO
1. Các bước xây dựng bài trang trí hình tròn ở dạng đen trắng
- Bước chuẩn bị
+ Xác định dạng bố cục thực hiện.
+ Lựa chọn hoạ tiết sử dụng. Chú ý: tìm chọn và ghi chép mẫu hình kỉ hà, mẫu hoa, lá, côn trùng, động vật, đồ vật,... trong thiên nhiên và cuộc sống để thực hành.
- Bước thực hành
+ Xây dựng ý tưởng: Vận dụng các nguyên tắc trang trí cơ bản, dựa vào đặc điềm của hình tròn, sắp xếp hoạ tiết phù hợp, tạo được mảng chính, mảng phụ và có trọng tâm.
+ Vẽ hình: Kẻ các trục đối xứng, vẽ mảng chính (hình trọng tâm), mảng phụ (hình bồ trợ).
+ Chọn hoạ tiết chủ đạo, cách điệu hoạ tiết, vẽ hoạ tiết phù hợp với các mảng.
+ Thể hiện đậm – nhạt, chú ý xác định độ sáng tối của các cụm hoạ tiết, chia mảng đậm, mảng nhạt, đầm bảo yếu tố chính- phụ.
+ Hoàn thành bài vẽ.
2. Tham khảo các bước xây dựng phác thảo đen trắng trang trí hình tròn
|
1. Vẽ hình tròn, chia các trục qua tâm |
2. Phác mảng bố cục chính, phụ |
|
3. Phác các mảng hoạ tiết chính, phụ, liên kết |
4. Vẽ hoạ tiết theo mảng đã phác |
(Trang 36)
|
5. Vẽ màu nền – màu đậm nhất |
6. Vẽ các nhóm hoạ tiết phụ, liên kết |
|
7. Tiếp tục vẽ các nhóm hoạ tiết, điều chỉnh đậm nhạt |
8. Vẽ hoạ tiết chính - màu sáng nhất, hoàn thiện sản phẩm |
Thực hiện một bài vẽ phác thảo đen trắng trang trí hình tròn.
Yêu cầu:
– Chất liệu: giấy, màu bột, màu gouache,...
– Kích thước: đường kính 20 - 25 cm.
PHẦN THAM KHẢO
Sản phẩm phác thảo trang trí hình tròn. Nguồn: Nguyễn Hồng Ngọc, Vũ Linh Chi
(Trang 37)
PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ
Phân tích sản phầm thực hành của em hoặc của bạn theo gợi ý:
– Đặc điểm hoạ tiết sử dụng để thực hiện phác thảo.
– Hoà sắc và quy tắc lựa chọn thực hành phác thảo.
– Hình thức sắp xếp hoạ tiết.
– Phương pháp phối màu đậm – nhạt.
VẬN DỤNG
Tìm hiểu về nghệ thuật trang trí mosaic và ứng dụng kĩ thuật ghép mảnh bằng các vật liệu sẵn có để trang trí hình tròn.
PHẦN THAM KHẢO
Trang trí tường (1)
|
Trang trí hình tròn (2) | Mosaic là một hình thức nghệ thuật trang trí tạo ra hình ảnh từ tập hợp gồm những mảnh nhỏ. Các mảnh nhỏ này gọi là "vật để khảm" thường là các vật chất rắn, phằng, phần lớn ở hình dạng vuông vức như: thuỷ tinh màu, đá, gạch, gương, kính,... |
(1), (2) Nguồn: Shutterstock
