I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong bức thư của đồng chí Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh gửi thanh niên, đăng trên báo Nhân dân ngày 26-3-2003, với tiêu đề "Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước chính là sự nghiệp của thanh niên", có đoạn viết :
"... Đất nước Việt Nam có lịch sử mất ngàn năm, đã trải qua nhiều thế hệ góp sức dựng nước và giữ nước. Mỗi thế hệ đều có trách nhiệm với lịch sử vào thời kì mình sống và cống hiến. Bước vào thế kỉ XXI, Đại hội IX của Đảng Cộng sản Việt Nam đã chỉ ra phương hướng phát huy sức mạnh toàn dân tộc, tiếp tục đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Đại hội đã đề ra chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm (2001-2010) đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, nâng cao rõ rệt đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, tạo nên tảng để đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành một nước nông nghiệp theo hướng hiện đại...
Đó là trách nhiệm vẻ vang và cũng là thời cơ rất to lớn để các cháu, trước hết là các thế hệ trí thức trẻ đua tài cống hiện cho sự phát triển thịnh vượng và bề vững của dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân... Ý nghĩa cuộc sống của mỗi người chỉ bó hẹp trong đời sống riêng tư mà phải vươn lên, gắn mình với xã hội, quan tâm tới mọi người, tới Tổ quốc, nhân dân. Do đó mục tiêu phấn đấu, ý nghĩa cuộc sống của lớp trẻ ngày nay là phải phấn đấu trở thành lực lượng xung kích, góp phần to lớn vào mục tiêu phấn đấu của toàn dân tộc...
Cũng như các thế hệ cha anh, để có thể đảm đương trách nhiệm to lớn với lịch sử, mỗi người phải vươn lên tự rèn luyện. Thế hệ các cháu phải là lực lượng nòng cốt khơi dậy hào khí Việt Nam và lòng tự hào dân tộc, quyết tâm xóa tình trạng nước nghèo và kém phát triển, thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa...
Các cháy hãy cố gắng lao động, học tập, chăm lo rèn luyện tư cách, đạo đức và sức khỏe, vươn lên chiếm lĩnh đỉnh cao văn hóa - khoa học, tiếp thu tinh hoa văn hóa của loài người, kế thừa và phát huy truyền thống văn hóa dân tộc, có lòng yêu nước nồng nàn, có cuộc sống nghĩa tình, thủy chung với gia đình, bạn bè, lòng biết ơn các thế hệ cha anh, có tình thương bao la với những người có số phận rủi ro... lấy việc đem lại hạnh phục cho nhân dân, cho mọi người làm niềm vui lớn, là hạnh phúc lớn cho đời mình...".
Gợi ý
a) Hãy nêu vai trò, vị trí của thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước qua bài phát triển của đồng chí Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh.
b) Tại sao đồng chí Tổng Bí thư lại cho rằng, thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là "trách nhiệm vẻ vang và cũng là thời cơ rất to lớn..." của thế hệ thanh niên ngày nay ?
c) Để thực hiện tốt trách nhiệm của thế hệ trẻ trong giai đoạn cách mạng hiện nay, đồng chí Tổng Bí thư đòi hỏi thanh niên phải học tập, rèn luyện những gì và như thế nào ?
II. NỘI DUNG BÀI HỌC
1. Trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là ra sức hoc tập văn hóa, khoa học kĩ thuật, tu dưỡng đạo đức, tư tưởng chính trị, có lỗi sống lành mạnh, rèn luyện các kĩ năng, phát triển các năng lực, có ý thức rèn luyện sức khỏe. Đồng thời, thanh niên phải tích cực tham gia các hoạt động chính trị - xã hội, lao động sản xuất để góp phần thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa ; xây dựng nước ta thành một nước công nghiệp hiện đại, có cơ cấu kinh tế hợp lí, quan hệ sản xuất tiến bộ, đơi sống vật chất và tinh thần cao, quốc phòng và an ninh vững chắc, dân giàu nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội. Thanh niên phải là "lực lượng nòng cốt", vì họ là những người được đào tạo, giáo dục toàn diện.
2. Nhiệm vụ của thanh niên học sinh là ra sức học tập, rèn luyện toàn diện để chuẩn bị hành trang vào đời. Mỗi học sinh phải xác định lí tưởng sống đúng đắn, tự vạch ra một kế hoạch học tập, rèn luyện, lao động để thực hiện tốt nhiệm vụ của học sinh lớp 9.
III. BÀI TẬP
1. Tại sao Đảng và nhân dân ta lại tin tưởng vào thế hệ thanh niên trong việc thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước ?
2. Em hãy nêu một vài tấm gương về thanh niên đã phấn đấu vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trước đây cũng như hiện nay. Em học được những điều gì ở họ ?
3. Em có nhận xét gì về những biểu hiện ở một số thanh niên học sinh hiên nay, như : đua xe máy, lười học, nghiện ma túy, đua đòi ăn chơi,... ?
4. Trong thanh niên học sinh có quan niệm : "Được đến đâu thì hay đến đó", "Nước đến chân mới nhảy".
Em có đồng tình với quan niệm đó không ? Vì sao ?
5. Em hiểu thế nào về câu nói : "Cống hiến thì nhìn về phía trước, hưởng thì thì nhìn về phía sau ?"
6. Trong những việc làm dưới đây, việc làm nao biểu hiện trách nhiệm hoặc thiếu trách nhiệm của thanh niên, vì sao ?
a) Nỗ lực học tập, rèn luyện toàn diện ;
b) Tích cực tham gia các hoạt động tập thể, hoạt động xã hội ;
c) Chưa có ý thức vận dụng những điều đã học vào thực tế ;
d) Có ý thức giúp đỡ bạn bè và mọi người xung quanh ;
đ) Sống, học tập, làm việc luôn nghĩ đến bổn phận đối với gia đình và xã hội ;
e) Học tập vì quyền lợi của bản thân ;
g) Học tập, làm việc vì sự phát triển thịnh vượng và bền vững của dân tộc, vì hạnh phúc của nhân dân ;
h) Vượt mọi khó khăn thực hiện kế hoạch đặt ra ;
i) Ngại tham gia các phong trào của Đoàn và nhà trường tổ chức ;
k) Dồn hết sức lực vào việc học tập.
