(Trang 5)
| Học xong bài này, em sẽ:
|
Môn Lịch sử và Địa lí sẽ giúp các em có những hiểu biết về thiên nhiên và con người, khám phá nhiều địa điểm trên Trái Đất trong quá khứ cũng như hiện tại. Đề học tập tốt môn học này, các em có thể dùng các phương tiện học tập nào? Cách thức để sử dụng chúng ra sao?
Để học tốt môn Lịch sử và Địa lí, có nhiều phương tiện hỗ trợ như: bản đồ, lược đồ, biểu đồ, tranh ảnh, hiện vật,... Mỗi phương tiện hỗ trợ đều có chức năng riêng đối với việc học tập môn học này.
1 Bản đồ, lược đồ
?
1. Đọc thông tin và quan sát hình 1, em hãy:
- Cho biết nội dung thể hiện trên lược đồ.
- Đọc bảng chú giải và nêu một số kí hiệu được sử dụng trong lược đồ; kể tên các địa điểm nghĩa quân Lam Sơn tấn công quân Minh.
2. Đọc thông tin và quan sát hình 2, em hãy:
- Cho biết nội dung thể hiện trên bản đó.
- Đọc bảng chú giải và nêu một số kí hiệu được sử dụng trong bản đồ; kể tên thủ đô và các thành phố trực thuộc Trung ương của Việt Nam.
Hình 1. Lược đồ trận Chi Lăng Xương Giang (năm 1427)
(Trang 6)
Hình 2. Bản đồ hành chính Việt Nam.
(Trang 7)
Bản đồ là hình vẽ thu nhỏ một khu vực hay toàn bộ bề mặt Trái Đất theo một tỉ lệ nhất định.
Lược đồ là hình vẽ thu nhỏ một khu vực theo một tỉ lệ nhất định, có nội dung giản lược hơn bản đồ.
Mỗi loại bản đồ, lược đồ có những thông tin riêng. Các bước cơ bản để sử dụng hiệu quả bản đồ, lược đồ là:
- Đọc tên bản đồ, lược đồ đề biết nội dung chính được thể hiện là gì.
- Đọc bảng chú giải để biết đối tượng thể hiện trên bản đồ, lược đồ.
- Tìm đối tượng lịch sử hoặc địa lí trên bản đồ, lược đồ dựa vào kí hiệu và màu sắc.
2 Biểu đồ
?
|
Biểu đồ là hình vẽ thể hiện trực quan mối quan hệ về số liệu của các đối tượng. Các loại biểu đồ thường được sử dụng gồm: biểu đồ cột, biểu đồ tròn, biểu đồ đường,...
Các bước để sử dụng biểu đồ là:
- Đọc tên biểu đồ để biết nội dung được thể hiện là gì.
- Quan sát biểu đồ để xác định các đối tượng cụ thể trên biểu đồ.
- So sánh và nhận xét về các đối tượng được thể hiện trên biểu đồ.
Hình 3. Biểu đồ số dân Việt Nam qua các năm
(Trang 8)
3 Tranh ảnh
?
|
Tranh ảnh là những bức vẽ, bức ảnh được vẽ hoặc chụp lại các sự kiện, nhân vật lịch sử, sự vật, hiện tượng địa lí cụ thể. Để sử dụng hiệu quả tranh ảnh, cần thực hiện theo các bước sau:
- Đọc tên tranh ảnh để xác định nội dung khái quát.
- Tìm hiểu tranh ảnh bằng cách đặt câu hỏi (ví dụ: Ai?, Cái gì?, Ở đâu?, Khi nào?, Tại sao?, Như thế nào?).
- Nhận xét về nội dung được phản ánh trong tranh ảnh.
Hình 4. Chủ tịch Hồ Chí Minh với thiếu nhi vùng cao Việt Bắc (năm 1960)
4. Hiện vật
| ? Đọc thông tin và quan sát các hình 5, 6, em hãy:
|
Hiện vật lịch sử là những di tích, đồ vật,... của con người được lưu giữ lại. Đó là những bằng chứng quan trọng để hiểu về quá khứ. Dưới đây là các bước giúp sử dụng hiện vật hiệu quả trong học tập:
(Trang 9)
- Đọc tên của hiện vật.
- Tìm hiểu hiện vật bằng cách đặt câu hỏi (ví dụ: Ai (tạo ra/ sở hữu)?, Cái gì?, Ở đâu?, Khi nào?, Tại sao?, Như thế nào?).
- Nêu nhận xét về người/ nhóm cư dân đã tạo ra hoặc sở hữu hiện vật đó.
Hình 5. Một số hiện vật trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia
Hình 6. Trống đồng Ngọc Lũ – hiện vật trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia
1. Dựa vào hình 2, em hãy xác định vị trí địa lí của Việt Nam theo các gợi ý dưới đây:
- Chỉ trên bản đồ đường biên giới quốc gia của Việt Nam trên đất liền.
- Việt Nam tiếp giáp với những quốc gia và vùng biển nào?
2. Tại sao hiện vật được coi là bằng chứng quan trọng để tìm hiểu về quá khứ?
Lựa chọn một trong hai nhiệm vụ dưới đây:
1. Sưu tầm và giới thiệu về một lược đồ, bản đồ, tranh ảnh hoặc hiện vật cụ thể phục vụ học tập môn Lịch sử và Địa lí.
2. Lựa chọn một đồ vật có nhiều kỉ niệm đối với em (đồ chơi, bức ảnh, cuốn sách,...) để viết đoạn văn ngắn khoảng 3 – 5 câu giới thiệu về đồ vật đó.
